مصوبه‌های یک شبه مانع اصلی عرضه خودرو در بورس کالا
✍سجاد سیف، فعال رسانه‌ای
بعد از امیدواری مردم برای عرضه خودرو در بورس کالا که پس از سال‌ها چشم انتظاری اتفاق افتاد و می‌رفت که یک اتفاق مثبت بعد از سال‌ها رانت، روی دهد و خودرو برای اولین بار در بورس کالا عرضه شود.
متاسفانه به یک‌باره در سلسله مصوبه های یک شبه که در کشور بیرون می‌آید وزارت صمت در نامه‌ای عرضه خودرو در بورس کالا را متوقف کرد!
چرایی این اقدام هنوز در ذهن های مردم جستجوگر و فعال پرسشی بر جای گذاشته است و هنوز پاسخی شفاف بر این موضوع داده نشده است.
*صنعت خودرو؛ همچنان بیمار، ضعیف و عقب مانده
پرسون در ادامه سلسله گزارش‌های خود بر روی این اقدام غیر شفاف دست گذاشته و به بررسی آن پرداخته است که در ادامه میخوانید:
در این‌که صنعت خودرو در ايران صنعتي بيمار، ضعيف و عقب مانده و محور بسياري مشكلات در جامعه است، نزد مردم آگاه، خسارت دیده و مظلوم کشورمان تردیدی نیست و مثل همیشه از جمله غصه های فروخورده آنان است.
همگی به خوبی میدانند گلایه‌ها، انتقادها و شکایات مردم در خصوص کیفیت خودروهای داخلی و از همه مهم‌تر قیمت افسارگسیخته آن در نبود کیفیت بسیار است و حتی کار را به جایی رساند که رهبر معظم انقلاب نیز بارها بدان پرداخت و از بی‌کیفیتی تولیدات و لزوم قرار گرفتن صنعت در ریل درست، سخن به میان آوردند و وضع آن‌ها را، “تعریفی ندارد”، خطاب کردند.
مردم می‌پرسند این‌که صنعت خودرو با این همه انحصار و حمایت درجا بزند و خبری از کیفیت نباشد و حتی به سخنان رهبری بی‌توجه باشد را چه کسی باید پاسخ دهد؟
*مردم کوچه و بازار چه می‌گویند:
خودروی بی‌کیفیت تا قرعه کشی بی‌فایده برای آن یكی از دردهای عظیم، بزرگ و مفسده ساز در حوزه‌ی خودرو نوع عرضه خودرو به بازار و رساندن محصول به دست مصرف كننده است كه در سال‌های اخير اقدامات و روش‌های مضحكی جهت فروش خودرو به مردم صورت پذيرفته است كه به دو نمونه آن اشاره میشود:
نخست ثبت نام خريد خودرو از سايت خودروسازان است که به محض شروع ثبت نام در كسري از ثانيه قفل و بسته میشود.
دوم اختراع راهكار حكيمانه‌‌ی! قرعه كشي براي خريد خودرو كه براي اولين بار در تاريخ خودرو سازی دنيا مطرح و اعمال شد به گونه‌ای که برندگان در وهله اول به دلیل عدم شفافیت جز منتخبان و سپس جز منتخبین رزرو می‌شده‌اند.
موضوعي كه حتي باعث شد قائم مقام و سرپرست محترم نظارت و بازرسي امور توليدي سازمان بازرسي كل كشور در نامه‌اي به وزير صمت صراحتا اعلام نماید سامانه يكپارچه و فرآیند فروش خودرو از سوي وزارت صمت با مشكلاتي همچون عدم برنامه ريزي لازم، ضعف زيرساخت‌های فنی به منظور تحليل، طراحی و پياده سازی و… مواجه است و از وزير مربوطه در اين خصوص به‌دليل بروز خطای صورت گرفته كه منتج به نارضايتی و تشویش اذهان عمومی در سطح جامعه شده توضيح خواسته است.
در هر صورت هنوز هم مردم کوچه و بازار نمی‌دانند با وجود وعده وزارت صمت مبنی بر جمع شدن قرعه کشی‌ها، چه زمانی این ابتکار مضحک برچیده خواهد شد!
حتی گفته میشود با این شیوه ها نارضایتی مردم بیش از کیفیت خودرو به چشم آمده است و خودرو را این شیوه‌ها از کالای مصرفی به سرمایه‌ای تبدیل کرده است.
*از هم‌افزایی تصمیم گیران تا رسیدن به عرضه خودرو در بورس کالا
سرانجام این انتقادها به خودروسازان تا جایی پیش رفت که به هم‌افزایی تصمیم‌گیران، خودروسازان و قطعه سازان برای رفع کاستی‌ها منجر شد و در همین راستا بود که برای اولین بار عرضه خودرو در بورس کالای ایران با ابتکار یکی از خودروسازان مطرح شد و به عنوان یک پیشنهاد ارزشمند موجب خوشحالی و استقبال مردم کوچه و بازار گردید تا جایی که بلافاصله در فرآیند عرضه دو خودرو در بورس کالا شرکت کردند.
استقبال مردم به دليل حذف جامعه‌ي دلال، واسطه و رانت گير، به نحوی بود که خودرو مستقيما از توليد به مصرف كننده منتقل می‌شد و تفاوتی بين ۳۰ تا بعضا ۷۰ درصدی از لحاظ كاهش قيمت در قياس با راهكارهای ثبت نامی و قرعه كشی را داشت.
اما متاسفانه در اقدامی عجيب تنها يك روز مانده به عرضه‌ی خودرو در بازار بورس این مهم متوقف شد، این درحالی است که به گفته‌ی مدير بازرسی شركت بورس كالای ايران تمامی زيرساخت‌های لازم جهت انجام معاملات خودرو در بورس كالا آماده سازی شده بود و شبكه كارگزاری و توليد كنندگان خودرو آماده‌ی عرضه محصول از طريق بورس در بازار بودند که معاونت صنايع حمل و نقل وزارت صمت در پايان وقت اداری به بهانه‌ی وجود ابهامات در روند مذكور عرضه خودرو در بازار بورس را متوقف می‌كند.
*یک روز مانده به عرضه خودرو در بورس کالا و مصوبه ای عجیب
تنها یک روز مانده به عرضه خودرو در بورس کالا بود که با وجود امیدواری مردم به انجام این اقدام مثبت و اثرگذار متاسفانه به یک‌باره مصوبه عجیبی در آمد که مانع عرضه خودرو در بورس کالا شد و گویی عملا مشخص شد فرمان صنعت خودرو همچنان در دست کسانی است که اجازه هیچ‌گونه حرکت مثبتی را برای صنعت خودرو نمی‌دهند.
به اعتقاد کارشناسان و صاحب نظران و مردم، عرضه خودرو در بورس کالا شاید تنها راهکار و راه حلی است که کشور، مردم و صنعت خودرو را از این ابر چالش‌ها نجات می‌دهد.
بورس‌ها در دنيا بهترين راهكار براي جذب نقدينگی افسارگسيخته در جامعه و كاناليزه كردن آن در توليدات داخلي هر كشوری است و در طرف مقابل بهترين راهكار عرضه محصولات بنگاه‌های اقتصادی در جامعه است كه مانع ايجاد رانت، فساد و حباب قيمت به نفع جامعه‌ی دلالی میشود.
اما آیا دست‌های پشت پرده است که با وجود زمینه‌های مثبت و آمادگی لازم بورس و خودروسازان و همچنین استقبال مردم، عرضه خودرو در بورس متوقف میشود، پرسشی که از زمان توقف، پاسخی شفاف از وزارت صمت و وزیر در آستانه استیضاح صمت بدان داده نشده است.
به اعتقاد بسیاری اگر این مهم و عرضه خودرو در بورس کالا صورت می‌پذیرفت چه بسا وزیر و وزارت صمت توفیقات بسیاری در ساماندهی وضعیت خودرو داشتند و از گرانی افسار گسیخته خودرو جلوگیری می‌شد و حتی در اقناع نمایندگان مجلس و معترض به عملکرد وزارت صمت تاثیر گذار است.
*راهکار چیست؟
عرضه خودرو در بورس کالا به عنوان یکی از بهترین راهکا‌رهای پیش رو صنعت خودرو است که هم باعث شفافیت در عرضه خودرو میشود و هم موجب قطع دست رانت‌خواران سودجو خواهد شد.
لذا از دولت سیزدهم که با شعارهایی همچون مبارزه با فساد، شفاف سازی، منفعت مردم، مبارزه با ظلم و … روی كار آمده است، انتظار می‌رود هر چه سریعتر با عرضه خودرو در بورس کالا که تمام زیر ساخت های لازم آن فراهم شده است موافقت و شرایط نابسامان خودرو را ساماندهی کند و يك‌بار براي هميشه سفره‌‌ی ذينفعان عدم شفافيت را برچيند.